Tavuk Eti Üretiminde Tarihi Yükseliş
2025 yılının ilk dokuz ayında tavuk eti üretimi adeta patlama yaptı. Nisan ayında 237 bin 567 tona ulaşan üretim, yıllık bazda yüzde 14'ü aşan bir artış gösterdi. Bu artışın arkasında birkaç önemli faktör bulunuyor:
İç Talepteki Artış: Ekonomik sebeplerle kırmızı etten tavuk etine yönelen tüketiciler, talebi yukarı çekiyor. Tavuk eti, hem daha uygun fiyatlı hem de daha kolay temin edilebilir bir protein kaynağı olarak öne çıkıyor.
İhracat Hamleleri: Türkiye, özellikle Orta Doğu ve Afrika pazarlarında tavuk eti ihracatını artırıyor. İhracat odaklı büyüme stratejisi, üretim kapasitesinin artmasına neden oluyor.
Teknolojik Yatırımlar: Modern kümeslere yapılan yatırımlar ve verimlilik artışı, üretim maliyetlerini düşürüyor ve üretimi cazip hale getiriyor.
Yumurta Üretiminde Kriz Sinyalleri
Tavuk eti sektöründeki olumlu tablonun aksine, yumurta üretiminde ciddi sorunlar yaşanıyor. 2025 yılı ilk dokuz ayında yumurta üretimi, geçen yılın aynı dönemine göre ortalama yüzde 9-10 oranında düştü. Mart ayında düşüş yüzde 8,8'e, Haziran ayında ise yüzde 10,4'e kadar çıktı.
Düşüşün Nedenleri Neler?
1. Yem Maliyetlerindeki Artış Kümes hayvanı yetiştiriciliğinin en büyük maliyet kalemi olan yem fiyatları, son dönemde önemli artışlar gösterdi. Mısır, soya fasulyesi ve buğday gibi temel hammaddelerin fiyatlarındaki yükseliş, özellikle küçük ölçekli yumurta üreticilerini zorluyor. Birçok üretici, karlılık sağlayamadığı için üretimi bırakmak zorunda kalıyor.
2. Enerji Fiyatlarındaki Artış Kümes işletmelerinde aydınlatma, ısıtma ve soğutma için harcanan enerji maliyetleri büyük bir yük oluşturuyor. Elektrik fiyatlarındaki artışlar, kar marjlarını eritiyor.
3. İhracat Zorlukları Tavuk etinin aksine, yumurta ihracatında Avrupa Birliği kotaları ve rekabet baskısı nedeniyle zorluklarla karşılaşılıyor. Dış pazarlardaki daralma, üreticileri iç piyasaya mahkum ediyor ve bu da fiyatları baskılıyor.
4. Üretici Sayısındaki Azalma Küçük ve orta ölçekli yumurta üreticilerinin sayısı giderek azalıyor. Maliyet baskısına dayanamayan üreticiler sektörü terk ediyor, bu da üretim kapasitesini düşürüyor.
Sektörün Geleceği İçin Neler Yapılmalı?
Kümes hayvancılığı sektörünün dengeli bir şekilde büyümesi için acil önlemler alınması gerekiyor. Uzmanların önerileri şöyle:
Yumurta Üreticilerine Destek Şart
Küçük ve orta ölçekli yumurta üreticilerine yönelik doğrudan mali destek programları oluşturulmalı. Özellikle yem ve enerji maliyetlerinin bir kısmının sübvanse edilmesi, üreticilerin sektörde kalmasını sağlayabilir.
Sürdürülebilir Üretim Modelleri
Modern ve çevre dostu üretim tekniklerinin yaygınlaştırılması, hem maliyetleri düşürecek hem de hayvan refahını artıracaktır. Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı teşvik edilmeli.
İhracat Pazarlarının Çeşitlendirilmesi
Yumurta ihracatında Avrupa Birliği dışında alternatif pazarlar geliştirilmeli. Orta Doğu, Afrika ve Asya pazarları potansiyel sunuyor.
Yem Hammaddelerinde Yerli Üretim
Yem hammaddelerinin ithalata bağımlılığı azaltılmalı. Yerli üretim teşvik edilerek maliyet kontrol altına alınabilir.
Tüketiciler İçin Ne Anlama Geliyor?
Yumurta üretimindeki düşüş devam ederse, önümüzdeki aylarda yumurta fiyatlarında ciddi artışlar görülebilir. Bu durum, dar ve sabit gelirli aileleri olumsuz etkileyebilir. Tavuk eti üretimindeki artış ise, tüketiciler için olumlu bir gelişme. Arz bolluğu fiyatları nispeten stabil tutuyor.
Sonuç: Denge Kurulmalı
2025 yılı Türkiye kümes hayvancılığı sektörü için bir geçiş dönemi. Tavuk eti üretimindeki başarı hikayesi takdire değer, ancak yumurta üretimindeki düşüş göz ardı edilmemeli. Sektörün sağlıklı büyümesi için dengeli politikalar ve sürdürülebilir stratejiler şart.
Sadece üretim rakamlarıyla övünmek yetmez; üretim yapısının dengeli, sürdürülebilir ve üretici dostu olması gerekir. Aksi takdirde, kısa vadeli kazanımlar uzun vadede daha büyük sorunları beraberinde getirebilir.
Siz ne düşünüyorsunuz? Kümes hayvancılığı sektöründeki bu değişimler sizce hangi yönde ilerlemeli? Üretici misiniz yoksa tüketici mi? Yorumlarınızı bekliyoruz!
Bu yazıda kullanılan veriler TÜİK'in 2025 yılı resmi istatistiklerinden derlenmiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder